Kijk maar eens naar de ingrediënten van de spullen in je keukenkastjes en koelkast. Grote kans dat je palmolie meerdere keren tegen zal komen. Van alle gebruikte plantaardige oliën wereldwijd is ongeveer 35% palmolie.

Dat heeft natuurlijk een aantal hele goede redenen; Palmolie brengt per hectare 4 tot 10 keer meer op dan andere plantaardige oliën. Voor een andere olie dan die van de palmvrucht is veel meer landbouwgrond nodig. Ook geeft het de perfecte smeerbare smeersels, chocolade die smelt in je mond maar niet op kamertemperatuur en daarbij scoren andere plantaardige oliën minder goed op milieuaspecten dan palmolie.

Maar wat is dan het probleem met palmolie?

Omdat de vraag naar palmolie zó groot is (ook voor biobrandstoffen, veevoer, cosmetica en schoonmaakmiddelen) brengt dit  allerlei milieuproblemen met zich mee zoals ontbossing, biodiversiteitsverlies en broeikasuitstoot. Ook is er veel sprake van ernstige schending van mensenrechten in de palmolie industrie.
Voor de plantages wordt regenwoud gekapt en verbrand; een direct gevolg van de grootschalige palm verbouwing op Borneo en Sumatra is dat alle drie de soorten orangutans met uitsterven worden bedreigd.

Niet alleen de orangutans worden bedreigd. Op het moment tellen wereldwijd de palmolie plantages op tot een totaal oppervlakte van 27 miljoen hectare (dit is ongeveer zo groot als Nieuw Zeeland). Dit betekend dat er in gebieden waar vroeger de grootste biodiversiteit ter wereld bestond nu groene woestijnen zijn aangelegd waar nog maar één soort plant groeit en nauwelijks dieren leven.

De ontbossing zorgt niet alleen voor veel minder biodiversiteit, maar ook voor veel meer CO2 in de atmosfeer. Dit komt vrij als de bodem wordt bewerkt voor landbouw en bij het verbranden van het bos. Daarnaast zijn er geen of minder bomen om de CO2 op te nemen.

Helaas is van alle tropische olie, palmolie misschien wel de efficiëntste, daarom kan je palmolie niet zomaar vervangen door een andere tropische olie.

Europese zonnebloemolie of raapzaadolie is meestal wel beter, omdat er in Europa al heel veel landbouwgrond is en er geen oerbossen of regenwoud voor gekapt hoeven te worden. Ook hoeft het minder ver vervoerd te worden. Het is alleen niet altijd duidelijk of de olie wel echt uit Europa komt. Ook kan je letten op het RSPO keurmerk, dit betekend dat de palmolie duurzaam verbouwd is. Helaas staat dat vaak niet op de verpakking. Tevens is er kritiek op het keurmerk omdat zij bewust kiezen om geleidelijk steeds strengere eisen te stellen, die sommige maatschappelijke organisaties niet ver genoeg vinden gaan. Op de site van het WNF  is te lezen welke merken duurzame palmolie inkopen.

Palmolie zit in voedingsmiddelen met name in bewerkte producten, die kun je dus beter vermijden (dit is sowieso beter voor je gezondheid). Bij shampoo en zeep kun je ook kijken naar de ingrediënten. Bij fairhip zijn onze zepen en shampoos bijvoorbeeld vaak op basis van olijfolie gemaakt.

Bronnen:
– Palmolie – Voedingscentrum
– Palmolie – Milieucentraal
– Palmolie – Wikipedia
– Keurmerkenwijzer – Milieucentraal
– Deforestation for everyday products – Rainforest Resque
– Strijden voor verbeteringen in de productie van palmolie – Both Ends
– Enjoy Poverty – Film van Renzo Martens die o.a. de schrijnende situaties op plantages in De Congo laat zien